Бөкрөлөкмө, дөрөҫлөкмө?

Ауылдағы башҡа егеттәргә ҡушылып аулаҡ өйҙәргә, ҡыҙҙар янына ла бара алмаған. Барһа ла, ҡыҙҙар уны һанға һуҡмайҙар икән. Шунан егет бер яңғыҙы урманға китә икән дә урманда йөрөй икән: ҡоштар һайрауын, япраҡтар ҡыштырлауын тыңлап күңелен йыуата икән. Көндәрҙән-бер көндө урманда йөрөгәндә, егет ниндәйҙер ят тауыштар ишеткән. Тауыш килгән яҡҡа киткән һәм бер урман аҡланына килеп сыҡҡан. Ә аҡланда пәрей туйы икән.

Аҡландағы меңләгән пәрей тәгәрәй-тәгәрәй, һикерә-һикерә бейейҙәр икән, ә үҙҙәре: “Шаршамбы, шаршамбы”, - тип ҡысҡыралар икән. Егет аптырашта ҡалған. Ниңә тиһәң, ул көндө шаршамбы түгел икән, йома икән. Ни эшләп йома көндө шаршамбы тип ҡысҡыралар был пәрейҙәр, тип егет: “Бөгөн шаршамбы түгел, йома!” – тип ҡысҡырып пәрейҙәрҙе төҙәтергә теләгән. Ләкин уйынан кире ҡайтҡан. Меңләгән пәрей шаршамбы тип ҡысҡырғанда, бер үҙем йома тип ҡысҡырыу килешмәҫ, тип уйлаған. Һәм шунда, үҙе лә һиҙмәҫтән, пәрейҙәргә ҡушылып: “Шаршамбы, шаршамбы”, - тип ҡысҡыра башлаған. Бөтә пәрейҙәр, кеше тауышы ишетеп, бейеүҙәренән туҡтап ҡалғандар. Егет янына туй атаһы – ҡарт пәрей килгән. “Һин, әҙәми зат, - тигән ҡарт пәрей, - бында ни эшләп йөрөйһөң? – тигән. – Йәнә лә ни өсөн беҙгә ҡушылып шаршамбы тип ҡысҡырҙың, бөгөн бит йома көн”, - тигән. “Меңләгән пәрей шаршамбы тип ҡысҡырғанда, бер үҙем йома тип әйтергә баҙманым”, - тигән егет. “Улай икән, - тип әйткән ҡарт пәрей, - инде улай икән, беҙҙән һиңә ни кәрәк, йәнең ни теләй?” – тип һораған. “Миңә бер ни ҙә кәрәкмәй, бөтә нәмәм етеш. Хатта артығы ла бар, шунан ҡотола алмайым”, - тип егет бөкрөһөн күрһәткән. Ҡарт пәрей егеттең арҡаһынан һыпырған икән – бөкрөнән елдәр иҫкән, төп-төҙ егеткә әйләнгән егет.

Егет ауылына ҡайтҡан. Шишмәгә һыу алырға төшкән ҡыҙҙар сип-сибәр, төп-төҙ егетте күреп, шунда уҡ ғашиҡ булғандар, һыу алырға ла онотоп, егет артынан киткәндәр. Бер-икеһе ғашиҡ булыуҙан һуштарын юйған.

Күрше ауылда тағы ла бер бөкрө егет йәшәй икән. Был егеттең дауаланыуын ишетеп, ул әлеге егет янына килгән. “Әйт әле, зинһар, нисек ҡотолдоң бөкрөңдән?” – тип һораған. Төҙ егет нисек булғанын һөйләмәгән. “Йома көндө урмандағы фәлән урынға бар”, - тип, пәрейҙәр туй яһаған аҡландың адресын биргән. Йома көндө киткән күрше ауылдың бөкрө егете урманға, эҙләп тапҡан аҡланды. Туйҙың ҡыҙған сағына тура килгән. Әлеге лә баяғы пәрейҙәр “Шаршамбы, шаршамбы”, - тип ҡысҡыралар икән. “Эй бахырҙар, - тип уйлаған егет, - пәрей тиһәң пәрейҙәр шул, бөгөн йома көн икәнен дә белмәйҙәр”, - тип пәрейҙәрҙе ҡыҙғанған, һәм: “Бөгөн шаршамбы түгел, йома!” – тип ҡысҡырған. Пәрейҙәр бейеүҙәренән туҡтағандар. Егет янына теге ҡарт пәрей килгән. “Һин, әҙәми зат, - тигән ҡарт пәрей, - бында ни эшләп йөрөйһөң? – тигән. Йәнә лә: - Ни өсөн меңләгән пәрей коллектив менән шаршамбы тип ҡысҡырғанда, бер үҙең йома тип ҡысҡыраһың?” – тигән. “Дөрөҫө шулай, бөгөн йома бит”, - тигән егет. “Дөрөҫө шулаймы ни? Бөгөн йомамы ни? – тигән дә ҡарт пәрей, - һиңә беҙҙән ни кәрәк һуң?” – тип һораған. “Зинһар өсөн, бына шунан ҡотҡарығыҙ”, - тип егет бөкрөһөн күрһәткән. Ҡарт пәрей егеттең арҡаһынан һыпырған икән – егеттең бер бөкрөһө янына икенсе бөкрө үҫеп сыҡҡан. Ҡарт пәрей был бөкрө егеткә теге бөкрө егеттең дә бөкрөһөн өҫтәп ҡуйған, ти...

Туфан  МИҢНУЛЛИН дың “Дуҫтар йыйылған ерҙә” пьесаһынан.