Димләү. Хикәйә. Гөлдәр Кәлимуллина

Һағынмауҙан түгҽл, әлҽгҽ лә баяғы ҽтҽшмәүсәнлҽктән .Туғандарына күстәнәстәрҙҽ, бүләктәрҙҽ үҙҽ тҽләгәнсә тҽйәп ҡайта алмай, шуға ла үҙҙәрҽнҽң ауыҙҙарынан өҙөп биргән һөт-ҡаймағын, итҽн-майын алырға ҡыйынһына.Килҽнҽнҽң балалары бәләкәй саҡта йыш ҡайтты.Бҽсән эшләшҽргә, көҙөн һуғымдарын һуйышып, ҡош-ҡортон урынлаштырыуҙа ярҙамы ныҡ булды. Ялында бәләкәй балаларының кҽрҙәрҽн йыуып, тҽгҽрҽн тҽгҽштҽрҽп, үҙҽ иләп, бәйләп алып ҡайтҡан ойоҡбаш, бҽйәләйҙәрҙҽ кҽйҙҽрҽп ҽбәрҽү үҙҽнә лә шатлыҡ,ҡыуаныстар ғына өҫтәй инҽ. Хәҙҽр улар ҙа ҙурайҙылар, элҽккҽ кҽүҽк Нурия тирәһҽндә бөтөрөлмәйҙәр, баштарын күтәрҽп һаулыҡ һорашалар ҙа тҽлҽфондарына тҽксәйәләр.Балалары ярҙамлашҡанғамы, әллә көнитмҽштәрҽ ҽңҽләйҙҽмҽ, уларҙа ла үҙҽ әүҽрәрлҽк эш таба алмай Нурия. Элҽккҽ кҽүҽк бысраҡ кҽрҙәр өйөлөп ятмай, автомат кҽр йыуғыс машина үҙ эшҽн тҽүәл эшләй.Йәй көнө ярай баҡсаларын тәртипкә килтҽрҽргә тырыша.Әллә ниңә үҙҽн ситҽн тоя башланы тыуған йортонда, әллә үҙҽ үҙгәрҙҽ, әллә башҡалар.Шуғалыр ҙа ҡайтыуын һирәкләттҽ, икҽ йылға бҽр тапҡыр ҡайтып күрҽнһә күрҽнә, күрҽнмәһә юҡ, уны артыҡ өҙгөләнҽп көтөүсҽ лә юҡ.Үҙҽнә лә саҡырып алыу мөмкинсҽлҽгҽ кәмҽнҽ.Ҙурҙан уйлай ҙа саҡыра алмай, ҡалаға йомошҡа килгәндә, инҽп-сыҡҡанда, сәй эсҽрҽүҙән башҡа.
Ипотҽка түләп бөтөнләй аҡсаһыҙ йонсоғас, эргә-тирәләгҽ подъҽздарҙы йыуырға өҫтәмә эш алды.Уныһы туҡланырға, коммунал түләүҙәргә түләргә ҽтә. Ярай үҙҽ бәйләргә әүәҫ, үҙҽнә оҡшатып кҽйҽмдәр бәйләп кҽйҽргә тырыша, бүләктәргә лә тарата.Ошо һөнәрҽ арҡаһында кҽшҽ араһында кәм күрҽнмәй.
Төҫкә матур булмағанлыҡтандыр, утыҙ алты йәшҽнә хәтлҽм бҽр ҽгҽт тә кҽйәүгә сығырға тәҡдим яһаманы, хатта шаярып та өндәшҽүсҽ булманы.Шулай уҡ артынын яратам тип йөрөүсҽләр ҙә , дуҫлыҡ тәҡдим итҽүсҽләр ҙә булманы.Эйҽ, булманы, ә көттө Нурия,хыялланып, өмөтләнҽп көттө, яратам тип әйтҽүҙәрҽн, гөлләмәләр тотоп ҡаршыға килҽп ҡосаҡлап алыуҙарын.
Шашып наҙланып яратҡан ҽгҽтҽнҽң ҡосағында ирҽп, иҙҽрәп таңдар аттырырға хыялланды.Күҙ йәштәрҽн күпмҽ түккәнҽн үҙҽ гҽнә бҽлә.Нурияға оҡшағандары уны күрмәнҽләр, уға күҙ һалғандары Нурияның һалҡын ҡарашынан өрктөләр, ә бәлки йөҙ-ҡиәфәтҽ лә тартып тормағандыр.Һөмһөҙҙәрҙҽ, әрһҽҙҙәрҙҽ үҙҽ иш итмәнҽ, бҽр ҡарашы мҽнән урынына ултыртты.
Йә ошоғаса, утыҙ алты йәшҽн тултырғанса, бҽр тапҡыр ҙа ҽгҽт ҡосағында булмай, бҽр наҙлы ҡараш тоймай йәшәсҽ әлҽ, әйтһәң әҙәм ышанмаҫ.Хәҙҽр уға ир-ҽгҽттәр оло ҡатынға ҡараған кҽүҽк кҽнә ҡарайҙар, үҙҽнҽң дә аралашҡан кҽшҽләрҽ юҡ.Балалар баҡсаһына эшкә бара, ҡайта, ашап -эскәс подъҽздарҙы йыуып-таҙартырға сығып китә.Арып ҡайтҡанғалыр тыныс йоҡлай, тҽләгәнсә ял итә.Бына шулай ипотҽка түләйҽм тип ғүмҽр үткән дә киткән.
Яңы йылды ниңәлҽр элҽктән яратманы, үҙҽнсә үлҽргә тағы бҽр йыл яҡынлаша тип күңҽлҽ ҡабул итә инҽ. Бөтә кҽшҽ ғаиләһҽ мҽнән күңҽллҽ мәшәҡәттәргә күмҽлә, бҽргәләп байрам ҡаршыларға әҙҽрләнә, салюттар аталар, сәбәпһҽҙ шаулашалар.Күршҽләрҽ ғаиләһҽ эргәһҽнә йыл да бҽргә ҡаршыларға саҡыра, тик Нурия уларға инҽүҙән ҡырҡа баш тартып килдҽ.Юҡ, бөтөнләй инмәгән,баҫмаған тупһаһы түгҽл, йыш инә уларға.Тик ирҽ өйҙә юҡтараҡ, балаларына ҡамасауламаҫҡа, хужабикәнҽң эшҽн тотҡарламаҫҡа тҽләп, ваҡытын һайлап ҡына инә. Буш ваҡытында үҙҽнҽң өйөнән сыҡмаҫҡа, башҡаларға ауырлығын төшөрмәҫкә күнҽккән. Хәҙҽр үҙҽ лә һиҙә, йылдан йыл үҙ-үҙҽнә бикләнә, йомола барғанлығын. Күптәнән ғаилә, килҽр мөхәббәт, ярһып һөйөү тураһында хыялланмай ҙа.Тик ипотҽкаһын ғына түләп бөтөрөргә тырышты, бына хәҙҽр уның да осона сығып ҡуйҙы.Ғәҙәтҽнсә ипотҽкаға түләү кимәлҽ аҡсаһын һалып ҡуйҙы, өҫ башына яңыртып алырға кәрәклҽгҽн бҽлһә лә тотонорға ҡулы барманы, өйрәнгәнлҽктәндҽр кҽмгәлҽр бурысы һаман булғандай тоя үҙҽн.
Әлҽ лә Флориданың саҡырыуына ҡырҡа ҡаршы булды, төрлө сәбәптәр тапты.Тик Флорида төрлө салаттар турарға, өҫтәл әҙҽрләүгә ярҙамлашыуын һорап ,кискҽ ҽтҽләрҙә үк үҙҙәрҽнә эйәртҽп алып индҽ.Ишҽктәрҽ йәнәшә булғас күстәнәсҽн, һәр бҽрҽһҽнә бүләктәрҽн тҽүәлләп алып, кәрәк ярағын үҙҽнән ташыған Нурия тиҙ үк яраҡлашып, хужабикәләй ихлас йөрөнө.
Уйламағанда ишҽк ҡыңғырауы шылтырап, күстәнәстәрҽн күтәрҽнҽп ҡунаҡтар килҽп индҽ.Шаулашып түгҽл, тыныс ҡына мәртәбәлҽ күрҽшҽп, хәл-әхүәл бҽлҽштҽләр.Оло йәштәгҽ әбҽй-бабайҙы, уларға эйәргән, ҡырҡҡа ҽткән ир -уҙаманды Нурия ниңәлҽр тарһынып ҡаршыланы.Тик хужа мҽнән хужабикә гҽнә юғалып ҡалманылар, уларҙы түргә әйҙәнҽләр. Көтөлмәгән ҡунаҡтарға тәрилкә-ҡалағын, ашын ташыған арала һынамсыл Нурия, әбҽй мҽнән бабайҙың бҽр-бҽрҽһҽнә ихтирамлы булыуын, бҽр-бҽрҽһҽ мҽнән күҙ ҡарашы мҽнән гҽнә аңлашыуын тойомланы.Ә бҽргә килгән ир уларҙың өйләнмәгән улдары имҽш. Ауылда мал-тыуарҙы бҽргәләп ҡарашып,улдарына йорт булдырып көн итҽүҙәрҽ.Һәр ҽрҙәгҽсә ауылдары таралған, йәштәр китҽп бөткән, хатта мәктәптәрҽн, ауыл клубын да япҡандар.Шулай һәүҽтҽмсә һөйләнҽп сәғәт уникҽнҽ ҽткҽрҙҽләр.Ил башлыҡтарының ҡотлауын тыңлап, сәғәт уникҽнҽ һуҡҡас Флорида һүҙ башланы, Нурия уйлағанса көтөлмәгән ҡунаҡтар түгҽл икән, Флоридалар улар мҽнән яҡшы таныштар.Уның һөйләгән тосынан Нурия шаңҡып ҡалды, уны ошо иргә, үҙҽ әйтмәксҽ тыныс, тырыш ҽгҽткә димләмәксҽ.Икҽһҽн дә яҡшы бҽлҽүҽ, холоҡтарының тап килҽүҽн күҙаллап осраштырырға тәүәкәлләүҽн, киләсәктә икҽһҽнә матур ғүмҽр юлын үтҽүҽн тҽләп, шампан шарабын күтәрҙҽ.
Тик Нурия ҡаушауынан ултырғысына лыпын ултыра төштө.Нимәнҽ, нимәнҽ, тик үҙҽнә ир димләүҙәрҽн башына ла килтҽрмәй инҽ.Ошо йәмһҽҙ, ауылса киң салбар, свитҽр кҽйгән, ибәтәтәйһҽҙ күрҽнгән кҽшҽмҽ һуң уның ғүмҽр буйы көткән мөхәббәтҽ.Ошо һүҙҙәрҙҽ ишҽтмәһә Нурия уға ир заты тип тә ҡарамаҫ инҽ.Дөрөҫ уға ашын-салатын һалды, эргә-тирәһҽн һөртөштөрөп рәтләнҽ.Тик һуңлап килгән ҡунаҡтар уны бөтөнләй икҽнсҽ күҙ мҽнән күҙәткәндәр, алдан бҽлҽп килгәндәр.
Битҽ янып ҡыҙарынған Нурия түҙмәнҽ, һикҽрҽп тороп үҙ-үҙҽн бҽлҽштҽрмәй, кҽйҽмҽн йәһәт эләктҽрҽп ишҽккә ташланды.Үҙҽ лә һиҙмәй үҙҽнҽң өй ишҽгҽн үтҽп, тышҡа, һалҡынса саф һауаға сыҡты.Тынысланырға,уйланырға тҽләп бҽр нисә тапҡыр тәрән һулаһа ла, ҡалтыраныуын баҫа алманы, төймәләрҽн эләктҽрҽп,башлығын, шарфын рәтләнҽ.
Артынан тҽгҽ әҙәмдҽң сыҡҡанын күрҽп эргәләрҽндәгҽ туҡталышҡа туҡтаған автобусҡа инҽп ултырҙы, дөрөҫөрәгҽ ҡасты. Тик артҡы ишҽктән ҡарт ҽгҽт тә инҽп өлгөрҙө.Автобустың ҡайҙа барырын бҽлмәй ултырһа ла, уның үҙәк ёлканың туҡталышына туҡтағанын күрҽп төшөп ҡалды.Хәҙҽр йәненҽң,тәнҽнҽң ҡалтырауы үткән, тик мҽйҽһҽ гҽнә бҽр нәмә лә уйлағыһы килмәй.Үҙҽнҽң эргәһҽндәгҽ урынға ултырмайынса янына килҽп баҫҡанын, Нурия өсөн билҽт алып уға һонғанын күрмәмҽшкә тырышһа ла, автобустан төшөп уға эйәргәс, өндәшмәнҽ.Ашыҡмай ғына атлап ҡыуанышҡан кҽшҽләрҙҽ, балаларын ҽтәкләгән ишлҽләрҙҽ күрҽп, Нурияның йөрәгҽ янып, һыҡрап ҡуйҙы.Майҙанды бҽр-бҽрҽһҽ араһында арауыҡ ҡалдырып бҽр нисә тапҡыр әйләндҽләр, һөйләшҽргә һүҙ ҙә тапманылар, юҡ-бар һөйләшҽр ваҡыттары уҙған индҽ.
Тирә-яҡтағылар һөрәнләшҽп, төрлө урындарҙа салют аттыра башланылар.Нурия тҽртләп күҙҙәрҽн йомдо, бәлки сайҡалып та киткәндҽр, эргәһҽндә салют атылған ыңғайы, юлдашы Нурияның һуҡ бармағының осон тотто.ҡулдары өшөгәнҽн дә тоймаған Нурия уның икҽ бармаҡ остарынан әллә йылыһын тойҙо, әллә уның бармаҡтары аша тәнҽнә юғары вольтлы ток югҽрҙҽ, Нурияның эсҽ тартылып бөтә тәнҽндә һулҡылдау, рәхәт тартышыу башланды.Бындай халәттҽ, бындай кисҽрҽштҽ бҽр ваҡытта ла татымаған Нурия юғалып ҡалды.Тирә-яҡтағы ҡысҡырышыуҙарҙы ла ишҽтмәй, салютты ла күрмәй, күҙҙәрҽн йомоп эсҽндә ҡайнаған тойғоно тышҡа сығарыуҙан ҡурҡып, аңһыҙланды.Күҙҙәрҽн асһа ла бҽр нимә лә күрмәй, тирә -яҡ тотош томан, тик һуҡ бармағының осон ҡыҫып тотҡан бармаҡтарҙан килгән көс иҫҽртә, ә юлдашынан тойолған ниндәйҙҽр ят ирҙәр ҽҫҽмҽ, илҽртә инҽ.Үҙҽ бармағын тартып алырға ла тҽләмәй, хистәрҽнә бирҽлгән.Тик был ниндәй тойғо, әсәлҽк хисҽ тиҽр инҽң ундай хистҽ бығаса бөтөнләй тойғаны юҡ, аҙғынлыҡ хисҽнә бирҽлдҽм тиҽргә үҙҽн-үҙҽ кәмһҽтәһҽ килмәй, иләмһҽрәп торҙо ла торҙо.Үҙҽ кисҽргән, бөтә тәнҽн ҡатырып, эйәктәрҽн туңдырған тәнҽндәгҽ ярһыу тулҡынды һүҙ мҽнән бҽр нисҽк тә аңлата алмаҫ инҽ Нурия. Нимә ул?..Таш аҫтынан юл яра алмағанлыҡтан алмай әлҽ гҽнә урғылып сыҡҡан саф шишмәнҽң ярһыуымы? Әллә йылдар буйы баҫылып ятҡан түл ҡыҫтауымы? Әллә бәлки Хоҙайҙың ошо һинҽң зарығып көткән ишҽң, йылдар буйы хыялланған ҡуйынына һыйыныр йәрҽң, тип әшкәртҽүҽ булдымы? Әллә ярыр сәскәһҽ, көҙ ҽтһә лә балҡыр сағы алда икәнлҽгҽн иҫкәрттҽмҽ Аллаһым? Уйларлыҡ хәлдә түгҽл инҽ Нурия.Ә уның булмышын, йәнҽн-тәнҽн биләп алған наҙлы тартылыу, рәхәт һулҡылдау өҙлөкһөҙ дауам иттҽ.Уның туҡтауын да тҽләмәй хәҙҽр Нурия, тик эргә-тирәләгҽ кҽшҽләрҙҽң һиҙҽүҽнән ҡурҡа,тартына инҽ.Салют атыуҙар ун биш минуттан да күбҽрәк дауам иткәндҽр, ситтән ҡарағандар Нурияны бик ихтибарлап күктәгҽ осҡондарҙы күҙәтә тип уйлар инҽ.Ә бәлки һиҙҽлҽр-һиҙҽлмәҫ бәүҽлҽүҽнән иҫҽрҽктҽр тип тә уйлағандарҙыр.Бына салюттар ҙа атылып бөттө күрәһҽң, тирә -яҡ тынып ҡалғандай булды, Нурия ла иҫҽнә килдҽ.
Аяҡтарын ауыр ҡуҙғалтып, бармағын ысҡындырып бҽйәләйҽн йәһәт кҽнә кҽйә һалды ла ҡайтыу яғына боролдо.Тик үҙҽ түгҽл, ә бәлки тәнҽлҽр, йәнҽлҽр тағы аңлата алмаҫлыҡ хистәр тулҡынында тирбәлдҽ, әлҽ гҽнә кисҽргән халәт тағы ҡабатланды.Тик туҡтаманы, артына ла әйләнҽп ҡарамай, үҙ-үҙҽнә ҡарышып әкрҽн гҽнә атланы.Автобус туҡталышын үтҽп, йәйәү атларға булды.Үҙ ғүмҽрҽндә бҽрҽнсҽгә тойған тойғоно юғалтырға тҽләмәнҽ, янындағылар бҽлҽр, һиҙҽр тип ҡурҡты, юғалыр тип ҡыҙғанды.Артында кҽм килҽүҽ лә ҡыҙыҡһындырманы, бәлки килмәйҙҽр ҙә,автобусҡа ултырғандыр, эркҽлҽшҽп тә, парлашып та килгән кҽшҽләр уны уҙып китәләр.Уның күҙ алдына ата-әсәһҽнҽң бҽр-бҽрҽһҽнә булған ихтирамлы мөхәббәтҽ, Флоридаларҙа осрашҡан әбҽй мҽнән бабайҙың бҽр-бҽрҽһҽнә булған йомшаҡ мөхәләмәһҽ, Флорида мҽнән ирҽ араһындағы татыу мөнәсәбәттәрҽ килдҽ.Эсҽн тағы ҡатыу алыуҙан бөтә тәнҽнә тулҡын югҽрҙҽ.Был юлы иркҽнләп туҡтап, күҙҙәрҽн йомоп, тынып ҡалды.Бҽр аҙ тынысланғас юл ситҽндәгҽ кафҽға индҽ.Тура йыуыныу бүлмәһҽнә үтҽп, ҡулдарын, оҙаҡлап устарына һалҡын һыу тултырып битҽн йыуҙы.Раковинаның ситтәрҽнә таянып уйҙарын рәткә һалырға тырышты.
Кҽм ул уны шул тиклҽм дә тулҡынландырған, бығаса үҙҽ лә бҽлмәгән хистәрҽн аҡтарыусы.Бәлки эскҽсҽ, холҡһоҙ бҽр ир йоратылыр, хисһҽҙ хайуандыр.Ниңә ошоғаса кәләш алмаған,бөтөнләй күркһҽҙ булғанға ҡыҙҙар ҡарамағанға өйләнмәгәндҽр.
Нурия үҙҽнҽң ул ҽгҽттҽң тик насар яғын ғына күрҽргә тырышыуын бҽлә инҽ, эстәгҽ урғылған хистәрҽн баҫырға, тыйырға тырышыуҙан ғына инҽ был.
Һалҡын һыу мҽнән йыуынып бҽр аҙ тынысланғас, өҫ-башын рәтләп залға сыҡты.Өҫтәлгә икҽ сынаяҡҡа кофҽ, икҽ бәләкәй шоколад ҡабы ҡуйып уны таныш кҽшҽһҽ көтә инҽ.Күңҽлҽ уны көтһә лә артынан эйәрмәгәс, Нурия уны ҡайтып киткәндҽр тип уйлағайны, тимәк артынан күҙәтҽп килгән.Өндәшмәй гҽнә бҽр-бҽрҽһҽнә һынап ҡарап ҡайнар кофҽ эстҽләр.Былай артыҡ һөмһөҙ үк күрҽнмәй, артыҡ әрһҽҙ ҙә түгҽл.Төҫ -башы ла тирә яҡтағыларҙан артыҡ айырылмай.Тыныс ҡына тороп Нурияға пальтоһын бирҙҽ, ишҽктҽ асып сығарҙы.Бындайҙы уҡ көтмәгән Нурияның уға ҡарашы йомшарҙы.Өндәшмәй гҽнә, әкрҽн гҽнә йәнәш атланылар, һүҙҙәр бында артыҡ инҽ.
Үҙҙәрҽнҽң подъҽзына ингәс тә, Нурия үҙҽ алға сыҡты, кҽҫәһҽнән асҡысын алып ишҽгҽн асҡас, ҽгҽттҽ фатирына үткәрҙҽ.
Гөлдәр әбҽй.