-11 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
МЕҢ ДӘ БЕР КҮҘӘТЕҮЕМ. Әхмәр ҒҮМӘР-ҮТӘБАЙ.
10 Апрель 2021, 16:27
Эйәр ни өсөн эйәр?
Һуңғы ваҡытта телебеҙҙәге күп кенә һүҙҙәрҙең ни өсөн шулай аталыуы хаҡында йышыраҡ уйлана башланым. Шундай һүҙҙәрҙең береһе — эйәр. Атҡа эйәреп йөрөгәне өсөн шулай аталғанмы, әллә аттың эйәһе (хужаһы) ултырып йөрөгән өсөнмө?Эйәр хаҡында һүҙ сыҡҡас, бер юлы уның айырым өлөштәре хаҡында ла әйтеп китергә булдым. Улар һәр төбәктә төрлөсә аталырға мөмкин, беҙҙең ауылда, мәҫәлән, түбәндәгесә:
Ҡаптал — эйәрҙең ағастан яһалған һөлдәһе.
Ҡаш, ҡашаға, ҡанъяға — ҡапталдың алғы һәм артҡы ҡалҡыу өлөштәре.
Айыл — эйәрҙе ат бауыры аша тартып нығыта торған ҡайыштар.
Үндек — ҡапталдың аҫтында торған күн япма.
Серге — үндек аҫтына һалына торған кейеҙ япма.
Яҫтыҡ — һыбайлы ултырып йөрөр өсөн ҡапталдың өҫтөнә һалына.
Урта тартма — ике айылдың уртаһынан ат бауыры аша яҫтыҡты нығытыусы ҡайыш.
Алтартма — эйәр артҡа шылмаһын өсөн аттың түше аша өс ҡайыш менән тарттырыу яйланмаһы. Ике ҡайыш ике яҡтан ҡапталға, өсөнсөһө аттың ике ҡулы аша алғы айылға нығытыла.
Ҡойошҡан — эйәр алға шылмаһын өсөн ҡойроҡ аҫты аша тарттырылған яйланма.
Ҡум йәки күмелдерек — һыбайлының аяғы айылға ышҡылмаһын өсөн ике яҡтан ҡапталға нығытылған күн киҫәктәре.
Өҙәңге
Өҙәңге бауы
Ҡаш, ҡашаға, ҡанъяға — ҡапталдың алғы һәм артҡы ҡалҡыу өлөштәре.
Айыл — эйәрҙе ат бауыры аша тартып нығыта торған ҡайыштар.
Үндек — ҡапталдың аҫтында торған күн япма.
Серге — үндек аҫтына һалына торған кейеҙ япма.
Яҫтыҡ — һыбайлы ултырып йөрөр өсөн ҡапталдың өҫтөнә һалына.
Урта тартма — ике айылдың уртаһынан ат бауыры аша яҫтыҡты нығытыусы ҡайыш.
Алтартма — эйәр артҡа шылмаһын өсөн аттың түше аша өс ҡайыш менән тарттырыу яйланмаһы. Ике ҡайыш ике яҡтан ҡапталға, өсөнсөһө аттың ике ҡулы аша алғы айылға нығытыла.
Ҡойошҡан — эйәр алға шылмаһын өсөн ҡойроҡ аҫты аша тарттырылған яйланма.
Ҡум йәки күмелдерек — һыбайлының аяғы айылға ышҡылмаһын өсөн ике яҡтан ҡапталға нығытылған күн киҫәктәре.
Өҙәңге
Өҙәңге бауы
1.12.2020
"Мең дә бер күҙәтеүем"
яҙмаларынан 379-сы күҙәтеү
яҙмаларынан 379-сы күҙәтеү
Читайте нас:
© 2024 Сайт издания "Агидель"
Издатель: Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом
«Республика Башкортостан».
Адрес: 450079, Республика Башкортостан, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13.
Журнал зарегистрирован Управлением Федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Республике Башкортостан
(Управлением Роскомнадзора по Республике Башкортостан).
Свидетельство ПИ № ТУ 02-01565 от 31.10.2016 г.
Журнал Башҡортостан Республикаһының Элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киң коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәттә теркәлде.
Таныҡлыҡ ПИ № ТУ 02-01565 31.10.2016 йылдан.
Редакция хеҙмәткәрҙәре
Мөнир Сәхиулла улы ҠУНАФИН - баш мөхәррир
Әхмәр ҒҮМӘР-ҮТӘБАЙ - баш мөхәррир урынбаҫары
Луиза КИРӘЕВА - яуаплы сәркәтип
Гөлнара ХӘЛФЕТДИНОВА - бүлек мөхәррире
Салауат ӘБҮЗӘР - бүлек мөхәррире
Илнур ЮЛБАРЫҪОВ - бүлек мөхәррире
Миңзәлә АСҠАРОВА - сайт буйынса өлкән мөхәррир
Дилбәр ИШМОРАТОВА - өлкән корректор
Фәрзәнә ТУЛЫБАЕВА - биҙәлеш мөхәррире
Мөхәрририәт
Айгиз БАЙМӨХӘМӘТОВ
Таңсулпан ҒАРИПОВА
Гөлсирә ҒИЗЗӘТУЛЛИНА
Неля ҒӘЙНЕТДИНОВА
Тамара ҒӘНИЕВА
Әхмәр ҒҮМӘР-ҮТӘБАЙ
Йомабикә ИЛЬЯСОВА
Луиза КИРӘЕВА
Зөлфиә ХАННАНОВА
Гөлнара ХӘЛФЕТДИНОВА
Салауат ӘБҮЗӘР
Әмир ӘМИНЕВ
Азамат ЮЛДАШБАЕВ
Гөлнур ЯҠУПОВА
Банкта беҙҙең реквизиттар: журнал «Агидель», ИНН:0278066967/КПП027843012
БИК:048073770
к/с 30101810600000000770
р/счет №40602810200000000009
Филиал ПАО “БАНК УРАЛСИБ” в г. Уфа
Телефон
8(347)2-92-77-66
Электрон почта
Адресы
г. Уфа, ул. 50 лет Октября, 13, 5-й этаж
Реклама хеҙмәте
8(347)2-92-77-66
Редакция
8(347)2-92-77-66
Ҡабул итеү бүлмәһе
8(347)2-92-77-66