Әхмәр Ғүмәр-Үтәбай. Мең дә бер күҙәтеүем. 214-Се КҮҘӘТЕҮЕМ: “Һыу ергә һеңеп тик тороуҙың сәбәбе”

Быйыл яҙ ҡарҙар иреп, ямғырҙар яуып барлыҡҡа килгән һыу ер өҫтөндә оҙаҡ тотҡарланмайынса, ергә һеңеп тик тора. Элегерәк уйһыулыҡтарҙа, йылға яны соҡорсоҡтарында йәй уртаһына тиклем яҙғы һыу, күләүектәр ята торғайны. Хәҙер ямғыр, ҡар яуҙы ни, яуманы ни – ергә уйылып тик тора. Һыуҙың да бәрәкәте китә. Сәбәбе ниҙә тип уйлайһығыҙ?

Сәбәбе билдәле: ҡыштарын ерҙең туңмауы, климат шарттарының йылына барыуы. Беҙҙең яҡта ер туңы йәй уртаһына тиклем ятып, ямғыр һыуын ергә һеңдермәй һаҡлаһа, ямғыр яумағанда парға әйләнеп, ерҙе һуғара. Һуңғы ваҡытта йылғаларҙың да ҡапыл һайығайыуы ерҙең туңмауына бәйле. Барлыҡ һыуҙар ер аҫты юлдары буйлап диңгеҙҙәргә, океандарға китеп тик тора. Өсөнсөнән, эсергә яраҡлы сөсө һыуҙарҙың да йылдан-йыл кәмеүе климаттың йылыныуына бәйле. Ер шары халҡы тап боҙлоҡтар ярҙамында (конденсат) эсәр һыу менән тәьмин ителгәнен яҡшы беләбеҙ.

Тарихи фактор. Йәдкәр Бәширов үҙенең “Бөйөк Башҡорт иле” тигән хеҙмәтендә беҙҙең эраға тиклем халҡыбыҙҙың боронғо ата-бабалаларының ике тапҡыр Уралда быуатлыҡ ҡаты ҡоролоҡ башланғас, тәүгеһендә – Себер, икенсеһендә Иран яҡтарына барып йәшәп, йөҙ йылдан һуң кире Уралға әйләнеп ҡайтыуы хаҡында тарихи мәғлүмәттәр килтерә.

Читайте нас:

© 2024 Сайт издания "Агидель"
Издатель: Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом
«Республика Башкортостан».
Адрес: 450079, Республика Башкортостан, г. Уфа, ул. 50-летия Октября, 13.

Журнал зарегистрирован Управлением Федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Республике Башкортостан
(Управлением Роскомнадзора по Республике Башкортостан).
Свидетельство ПИ № ТУ 02-01565 от 31.10.2016 г.
Журнал Башҡортостан Республикаһының Элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киң коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәттә теркәлде.
Таныҡлыҡ ПИ № ТУ 02-01565 31.10.2016 йылдан.

Редакция хеҙмәткәрҙәре
Мөнир Сәхиулла улы ҠУНАФИН - баш мөхәррир
Әхмәр ҒҮМӘР-ҮТӘБАЙ - баш мөхәррир урынбаҫары
Луиза КИРӘЕВА - яуаплы сәркәтип
Гөлнара ХӘЛФЕТДИНОВА - бүлек мөхәррире
Салауат ӘБҮЗӘР - бүлек мөхәррире
Илнур ЮЛБАРЫҪОВ - бүлек мөхәррире
Миңзәлә АСҠАРОВА - сайт буйынса өлкән мөхәррир
Дилбәр ИШМОРАТОВА - өлкән корректор
Фәрзәнә ТУЛЫБАЕВА - биҙәлеш мөхәррире

Мөхәрририәт
Айгиз БАЙМӨХӘМӘТОВ
Таңсулпан ҒАРИПОВА
Гөлсирә ҒИЗЗӘТУЛЛИНА
Неля ҒӘЙНЕТДИНОВА
Тамара ҒӘНИЕВА
Әхмәр ҒҮМӘР-ҮТӘБАЙ
Йомабикә ИЛЬЯСОВА
Луиза КИРӘЕВА
Зөлфиә ХАННАНОВА
Гөлнара ХӘЛФЕТДИНОВА
Салауат ӘБҮЗӘР
Әмир ӘМИНЕВ
Азамат ЮЛДАШБАЕВ
Гөлнур ЯҠУПОВА

Банкта беҙҙең реквизиттар: журнал «Агидель», ИНН:0278066967/КПП027843012
БИК:048073770
к/с 30101810600000000770
р/счет №40602810200000000009
Филиал ПАО “БАНК УРАЛСИБ” в г. Уфа

Телефон

8(347)2-92-77-66

Электрон почта

[email protected]

Адресы

г. Уфа, ул. 50 лет Октября, 13, 5-й этаж

Реклама хеҙмәте

8(347)2-92-77-66

Редакция

8(347)2-92-77-66

Ҡабул итеү бүлмәһе

8(347)2-92-77-66